Toà bố Biên Hoà

Di tích Tòa bố Biên Hòa xưa tồn tại trên địa điểm nay là trụ sở của Khối Nhà nước tỉnh Đồng Nai tọa lạc trên một địa điểm được bao bọc bởi các con đường: Cách mạng tháng Tám, Nguyễn Văn Trị, Nguyễn Thái Học.Tại địa điểm này, trước kia là công trình Tòa bố Biên Hòa thời Nguyễn được xây dựng. Sau đó là Tòa hành chánh tỉnh Biên Hòa do Pháp xây dựng, khánh thành năm 1923. Sau mùa xuân năm 1975, Tòa Hành chánh trở thành trụ sở của Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Nai. Công trình kiến trúc xưa với hạn định trong sử dụng đã được thay thế bởi công trình kiến trúc hiện đại.

    Năm 1832, trấn Biên Hòa được nâng lên thành tỉnh. Chắc chắn, từ thời gian này, Biên Hòa cũng như các tỉnh thành ở Nam Kỳ xây dựng, và từng bước nâng cấp công sở phục vụ cho bộ máy quản lý đương thời. Tòa Bố là công sở của quan lại của triều Nguyễn quản lý tại Biên Hòa. Tòa bố lúc ban đầu được xây dựng bằng gỗ. Năm 1861, sau khi đánh chiếm Biên Hòa, Thực dân Pháp thay thế quan tuần phủ của triều Nguyễn ở Toà Bố Biên Hòa, hình thành bộ máy cai trị đồng thời với việc xây dựng cơ sở vật chất cho thiết chế ấy. Trên cơ sở đó, chính quyền thuộc địa Pháp xây dựng Tòa Hành chánh tỉnh Biên Hòa thay thế cho Tòa bố có từ thời Minh Mạng. Những vật liệu cơ bản để xây dựng đều chở từ Pháp sang nhất là sắt, thép và xi-măng.

Năm 1923, Tòa Hành chính tỉnh Biên Hòa được khánh thành. Đây là một kiến trúc Pháp được xem đường bệ, nguy nga bậc nhất ở vùng Biên Hòa và tọa lạc tại một vị trí đắc địa của đô thị Biên Hòa. Mặt tiền của Tòa Hành chánh quay về phía hướng Tây hướng ra sông Đồng Nai. Chung quanh Tòa Hành chánh là những trục lộ, giao lộ của các con đường được quy hoạch mang dáng dấp của một đô thị hiện đại. Cảnh quan sông nước vốn mỹ lệ, hoành tráng được tập quán trồng cây xanh, lập vườn hoa quanh công sở kiểu Pháp làm tăng sự hài hòa duyên dáng cho công trình kiến trúc này.

Từ Tòa bố Biên Hòa thời Nguyễn đến Tòa Hành chánh tỉnh Biên Hòa thời Pháp và là công sở cấp tỉnh Đồng Nai khi đất nước thống nhất sau năm 1975. Công trình kiến trúc này gắn liền với những sự kiện lịch sử quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Đó là sự thay đổi của lá cơ quẻ Ly của triều Nguyễn trước sức tấn công hủy phá của súng đạn phương Tây vào thế kỷ XIX mở đầu cho một chương lịch sử bi thương người dân Biên Hòa khi bị ngoại bang xâm chiếm.

Lần thứ hai màu cờ trên đỉnh Tòa Bố Biên Hòa thay màu là đêm 09 tháng 3 năm 1945 khi lá cờ “Mặt trời mọc“ của phát xít Nhật thay chỗ cho lá cờ Tam tài của nước Pháp trong một cuộc đảo chính. Thế nhưng, lá cờ mặt trời của phát xít Nhật chỉ tồn tại nơi đây chưa được 6 tháng. Bão táp Cách mạng tháng Tám dâng lên trên toàn quốc, cuốn phăng đi vào ngày 25 tháng 8 năm 1945. Lá cờ đỏ sao vàng trang trọng được kéo lên cột cờ Toà Bố  tuyên cáo một Việt Nam Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời.

Ngày 23 tháng 9 năm 1945, thực dân Pháp núp sau lưng quân đội Anh – Ấn tái chiến Nam Bộ. Lá cờ Tam tài của thực dân Pháp quay trở lại và tồn tại sau chín năm sau khi bị hạ xuống vĩnh viễn sau thất bại thảm hại ở Điện Biên Phủ.

Tòa Hành chánh tỉnh Biên Hòa lại đổi màu cờ “ba que“ tồn tại đến 21 năm với cường độ tàn khốc của chiến tranh. Mùa xuân năm 1975 lịch sử, ngọn cờ xanh đỏ sao vàng tung bay trên đỉnh Tòa bố Biên Hòa, kết thúc 30 năm chiến tranh vệ quốc vĩ đại của Việt Nam.

Đồng Nai ban hành kế hoạch sử dụng năng lượng TK & HQ giai đoạn 2016 – 2020

Hiện nay, trên địa điểm di tích Tòa Bố Biên Hòa xưa được thay bằng một kiến trúc công sở hiện đại, tương xứng với sự phát triển của vùng đất Đồng Nai trên con đường phát triển mới. Thế nhưng, nơi xứ Trấn Biên cổ kính, Đồng Nai oai hùng, kiến trúc và lịch sử của Tòa Bố vẫn còn hiện diện trong dòng chảy lịch sử của vùng đất nầy. Tòa Bố Biên Hòa là một công trình kiến trúc đẹp lại là một nhân chứng hàng đầu của lịch sử xứ Đồng Nai, chứng kiến biết bao đổi thay dâu bể của lịch sử với tư cách là một cơ quan quyền lực cao nhất của xứ Biên Hòa – Đồng Nai. Di tích Tòa bố Biên Hòa được xếp hạng theo quyết định số 62/QĐ.UBT của Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Nai ngày 16 tháng 02 năm 1979.

Chuyên mục Thành phố Biên Hòa

Di tích đình Bình Quan của vùng Cù lao Phố - xã Hiệp Hoà

11/12/2020 15:57:48
Đình Bình Quan thuộc địa phận ấp Tam Hòa, xã Hiệp Hòa, thành phố Biên Hòa. Khi mới xây dựng, đình có tên gọi là Võ Miếu, sau đổi thành Bình Quan cổ miếu. Tên gọi đình cho thấy đây là một cơ sở tín ngưỡng thờ thần hoàng bổn cảnh của dân thôn Bình Quan – một địa bàn dân cư được hình thành khá sớm trên vùng Cù lao Phố.

Dấu tích thành Biên Hòa: di tích lịch sử cần được giữ gìn, tôn tạo

11/12/2020 14:58:22
Phải công tâm mà nói rằng: thành Biên Hòa xưa với những dấu tích còn sót lại trong phạm vi nội ô thành phố Biên Hòa hôm nay là một điều may mắn cho vùng đất này. Bởi lẽ, trải qua 170 năm được tạo dựng (tính từ mốc nguyên khởi), bao biến cố của thời cuộc, xã hội đã làm thay đổi và mất đi nhiều di sản vật thể thì công trình cổ thành Biên Hòa vẫn còn những dấu tích khá rõ nét, hiện diện trong đời sống hiện tại.

NHÀ LAO TÂN HIÊP

08/12/2020 16:30:08
Mỗi khi nghe đến “nhà lao Tân Hiệp” (thuộc phường Tân Tiến, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai), vợ chồng bà Lê Thị Sên - ông Nguyễn Văn Thắng, hai cựu tù chính trị từng bị giam cầm hàng chục năm tại đây, lại giật mình như vừa trải qua cơn ác mộng. Hiện ông bà mang trên mình những căn bệnh hiểm nghèo – hậu quả của những trận đòn tra khảo trong thời gian bị tù đày.

Mộ và đền thờ Đoàn Văn Cự

08/12/2020 16:29:05
Đây là di tích lịch sử danh nhân có giá trị ở Đồng Nai, gồm hai phần: mộ và đền thờ. Phần mộ là nơi an táng Đoàn Văn Cự, thủ lĩnh hội kín Thiên Địa hội ở Biên Hoà và 16 nghĩa binh tử vong trong trận tấn công của Pháp vào bưng Kiệu năm 1905. Đây cũng là nơi mà lúc sinh tiền Đoàn Văn Cự xây dựng căn cứ kháng chiến. Mộ tọa lạc trên khu bình địa tổng kho Long Bình, phường Long Bình, cách trung tâm thành phố Biên Hoà 8km đường chim bay.