Du lịch là một trong những ngành kinh tế năng động nhất hiện nay trên thế giới. Tổ chức Du lịch Thế giới (WTO) đã thống kê có tới 702,6 triệu khách du lịch quốc tế trong năm 2002, tạo ra thu nhập du lịch trên 500 tỷ đô la. Số thu nhập trên chiếm hơn 8% của tổng kim ngạch xuất khẩu thế giới, và bằng khoảng 1/3 doanh thu khối dịch vụ của cả thế giới. Du lịch sẽ nhanh chóng trở thành bộ phận quan trọng nhất của Thương mại quốc tế. Du lịch nội địa cũng có vị trí rất quan trọng và đến nay du lịch nếu cộng cả du lịch quốc tế và du lịch nội địa đã trở thành ngành "công nghiệp" lớn nhất hành tinh. Trong một thời gian dài du lịch quốc tế đã liên tục phát triển với tốc độ khoảng 4 -5 %/ năm. Theo dự báo của WTO, thì sẽ có khoảng 1 tỷ lượt khách du lịch quốc tế vào năm 2010 và khoảng 1,6 tỷ vào năm 2020. Doanh thu từ du lịch quốc tế sẽ vào khoảng 1.000 tỷ đô la vào năm 2010 và khoảng 2.000 tỷ vào năm 2020. Du lịch nội địa sẽ tiếp tục mở rộng tại nhiều nước trên phạm vi toàn cầu.

Khu vực Đông Á và Thái Bình Dương đã đón khoảng 175 triệu khách du lịch quốc tế vào năm 2008, và là khu vực có tốc độ tăng trưởng du lịch nhanh nhất trên thế giới. 

Ở Việt Nam, du lịch đã ra đời và phát triển được 51 năm. Tuy nhiên trong thời kỳ trước thập kỷ 90, hoạt động du lịch chỉ được xem như hoạt động phục vụ công tác đối ngoại. Du lịch thực sự mới phát triển với tư cách là một ngành kinh tế từ những năm đầu của thập kỷ 90, gắn liền với chính sách mở cửa và hội nhập của Đảng và Nhà nước và giữ được sự tăng trưởng liên tục cho dù có chịu ảnh hưởng của những yếu tố như cuộc khủng hoảng kinh tế khu vực (1997-1998); dịch SARS (2003), v.v. Trong giai đoạn từ 2001 – 2010, du lịch Việt Nam có mức tăng trưởng về khách du lịch quốc tế là 10,1%/năm; khách nội địa là 4,8%/năm; thu nhập du lịch là 11,5%/năm. Năm 2008, du lịch Việt Nam đón 4.240.000 lượt khách du lịch quốc tế; 20.500.000 lượt khách du lịch nội địa; thu nhập du lịch đạt trên  60 ngàn tỷ đồng. Năm 2010, Việt Nam đón 5 triệu lượt khách quốc tế, 28 triệu lượt khách nội địa, thu nhập ước đạt 96 ngàn tỷ đồng. 

Đảng và Nhà nước ta đã xác định “...phát triển du lịch là một hướng chiến lược quan trọng trong đường lối phát triển kinh tế - xã hội nhằm góp phần thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước" (Trích Chỉ thị 46/CT-TW Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa VII, 10/1994) và “phát triển du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn...” (Trích Văn kiện Đại hội Đảng IX, 2000). 

Cùng với sự phát triển của du lịch Việt Nam, du lịch Đồng Nai đã có những bước phát triển đáng ghi nhận. Trong giai đoạn 2006 - 2010, tổng lượt khách đến tham quan du lịch tại Đồng Nai đã tăng gấp 2,4 lần so với năm 2010 và tổng doanh thu tăng 2,5 lần so với năm 2010. Tốc độ tăng bình quân lượt khách của giai đoạn 2006 – 2010 là 24,54 %, doanh thu là 25,33 %. 

Du lịch Đồng Nai phát triển đã tạo thêm nhiều việc làm cho xã hội, trong đó năm 2009 trên địa bàn tỉnh đã có 5.670 lao động trực tiếp và khoảng 10.300 lao động gián tiếp trong lĩnh vực du lịch.

Tuy nhiên sự phát triển của du lịch Đồng Nai còn chưa tương xứng với vị trí và tiềm năng du lịch địa phương. Bên cạnh đó trên bước đường phát triển, du lịch Đồng Nai có nhiều thuận lợi song cũng phải đối mặt với nhiều thách thức, tiềm ẩn những yếu tố gây nên sự phát triển thiếu bền vững liên quan đến các vấn đề: 

- Đảm bảo tính ổn định trong tăng trưởng kinh tế du lịch, tương xứng với vị trí là ngành kinh tế quan trọng của địa phương; 

- Đảm bảo sự hài hòa trong phát triển giữa du lịch với các ngành kinh tế; giữa du lịch với cộng đồng địa phương trên địa bàn; 

- Gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trong phát triển du lịch. 

- Khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên du lịch;  

- Đảm bảo môi trường cho phát triển du lịch.Thực tế phát triển du lịch Đồng Nai trong thời gian qua cho thấy đã xuất hiện những vấn đề ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững. Đây là một trong những nguyên nhân khiến số ngày lưu trú trung bình; chi tiêu trung bình của khách trên địa bàn còn hạn chế và do vậy hiệu quả kinh doanh du lịch chưa được như mong muốn. 

Hơn thế nữa, du lịch Đồng Nai nói riêng và du lịch cả nước nói chung hiện đang đứng trước những thách thức to lớn trong quá trình hội nhập với khu vực và quốc tế; hoạt động kinh doanh du lịch Đồng Nai đã, đang và sẽ thực hiện theo cơ chế thị trường, trong đó sẽ phải đối đầu với sự cạnh tranh với du lịch của các địa phương và rộng hơn là đối với du lịch của khu vực và quốc tế.

Trong bối cảnh phát triển như hiện nay, vấn đề thực tế đặt ra đối với phát triển du lịch bền vững ở Đồng Nai trong quá trình hội nhập của du lịch Việt Nam với khu vực và quốc tế phải phù hợp với nguyên tắc phát triển du lịch Việt Nam đã được xác định tại Điều 5, Luật Du lịch “Phát triển du lịch bền vững, theo quy hoạch, kế hoạch, bảo đảm hài hòa giữa kinh tế , xã hội và môi trường; phát triển có trọng tâm, trọng điểm theo hướng du lịch văn hóa, du lịch sinh thái; bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị của tài nguyên du lịch”.

Phát triển du lịch bền vững là một mục tiêu chiến lược phát triển của du lịch Việt Nam khi bước vào thế kỷ XXI, đảm bảo đưa “du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn...” của đất nước như Nghị quyết của Đại hội Đảng lần thứ IX đã xác định. Tuy nhiên phát triển du lịch bền vững là vấn đề còn mới về lý luận không chỉ ở Việt Nam nói chung và Đồng Nai nói riêng mà còn ở nhiều nước trên thế giới. 

Điều này còn càng trở nên quan trọng trong bối cảnh hội nhập của đất nước, trong đó có Đồng Nai, với kinh tế quốc tế mà biểu hiện rõ nhất là việc Việt Nam trở thành thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới WTO. Chính vì vậy việc tiến hành nghiên cứu “Phát triển bền vững du lịch Đồng Nai trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế đến năm 2015 và định hướng đến năm 2025”  là một vấn đề nghiên cứu quan trọng và cấp bách đặt ra hiện nay đối với Đồng Nai. Kết quả nghiên cứu không chỉ có ý nghĩa về mặt lý luận mà sẽ còn có những đóng góp thiết thực cho phát triển du lịch Đồng Nai trong giai đoạn phát triển đến năm 2020 với bối cảnh hội nhập, góp phần đảm bảo thực hiện thành công mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội nói chung và du lịch nói riêng của địa phương.