Tuyến du lịch trên sông Đồng Nai từ lâu đã trở thành mối quan tâm, trăn trở của các lãnh đạo ngành. Nhiều tuyến đã được xây dựng dành riêng cho sông Đồng Nai nhưng mọi nổ lực hầu như không làm khuấy động lên được sự tĩnh lặng vốn có của dòng sông.

Từ đầu năm 2010, du lịch đường sông đã bắt đầu khởi nhịp trở lại. Từng đợt khảo sát của lãnh đạo các tỉnh thành lân cận, từng chuyến tàu ngược xuôi đưa du khách đi tham quan các điểm du lịch nằm ven bờ sông.  Tuy chỉ mới bắt đầu bằng sự kết hợp nối tuyến với các tỉnh khác muốn phát triển du lịch đường sông, nhưng các đoàn du khách nước ngoài đã từng bước thâm nhập, tìm hiểu đời sống, di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh tại Đồng Nai bằng hình thức du lịch đường sông.

Một ngày giữa năm, tôi theo chân một đoàn du khách nước ngoài tham quan các điểm trên tuyến sông Đồng Nai. Khởi hành từ bến tàu Nguyễn Văn Trị tại chợ Biên Hòa, quang cảnh chợ buổi sớm thật nhộn nhịp. Biên Hòa là một thành phố công nghiệp lớn nhưng vào chợ Biên Hòa tôi vẫn tìm thấy được mọi thứ quà quê đủ loại. Lênh đênh từ bến tàu, chúng tôi đến điểm tham quan đầu tiên Làng cá bè Tân Mai trải dài khoảng 1km. Người dân lập những bè nổi, nuôi bán cá thịt, cá giống tiêu thụ cho cả thành phố Biên Hòa và các tỉnh – thành lân cận. Ghé vào bè của một hộ nuôi cá, anh hướng dẫn viên mời cả đoàn rời tàu di chuyển lên bè. Các du khách nước ngoài nhìn nhau mỉm cười, tuy không nói nhưng tôi cũng đoán được sự e ngại khi cả đoàn hơn 10 người chen chúc trên một bè cá nhỏ xíu, bồng bềnh trên sóng nước. Chúng tôi có dịp được quan sát cận cảnh qui trình nấu thức ăn cho cá, cho cá ăn; công đoạn bắt, ướp cá bằng nước đá, đóng bao chuẩn bị cho chuyến đi phân phối nơi xa. Khi thấy đám cá quẫy đuôi bơi lội tung tăng, tranh nhau đớp mồi thì lo âu ban đầu đã biến mất tự bao giờ. Các du khách rôm rả trao đổi, phỏng vấn trực tiếp chủ hộ về cách nuôi và phân loại cá…

Chúng tôi tiếp tục cuộc hành trình đến lò gốm Phong Sơn, một trong những lò gốm cổ tại Biên Hòa. Du khách trầm trồ trước bến đỗ vào lò gốm bởi nơi đây được bao bọc bởi một dãy hàng rào dài toàn là những chậu gốm lớn đồng màu. Con đường lên bến cũng được lát bằng những mảnh gốm vỡ to nhỏ, không có hình thù đồng nhất nào cả, chỉ là sự thuận tay ném đi những sản phẩm hỏng nhưng đối với du khách nước ngoài là một điều thích thú khi đi trên “con đường lát gốm”. Văn phòng làm việc của lò gốm Phong Sơn cũng cổ 100 năm hơn, được xây theo kiến trúc Pháp, là nơi đã trải qua 4 thế hệ sinh sống mà vẫn giữ được nghề truyền thống của cha ông. Một sản phẩm gốm hoàn chỉnh phải trải qua nhiều khâu từ khâu trộn đất, vô khuôn, phơi khô và nung, hoàn tất sản phẩm hoàn toàn bằng thủ công. Du khách được nhân viên lò gốm chỉ tận tay cách nhào nặn đất, đắp hình. Tay ai cũng dính đầy đất mà tiếng cười vang dậy cả một góc lò khi ai đó giới thiệu sản phẩm “kỳ diệu” của mình.

Khách nặn gốm tại lò Phong Sơn 

Đoàn lại rời để về ngôi chùa Hoa có mặt sớm nhất ở Nam Bộ - chùa Ông. Cây đa trước cổng chùa tỏa bóng mát như xua đi mọi mệt nhọc của khách thập phương. Bước vào khuôn viên chùa, văng vẳng bên tai điệu kinh tụng theo tiếng Hán nhẹ nhàng, êm êm thì bỗng chốc trong lòng thấy bình yên, thoải mái. Đoàn du khách không ngần ngại thắp hương các vị Thần và tham quan một vòng theo sự chỉ dẫn của hướng dẫn viên.

Dưới ánh nắng chói chang, chúng tôi bộ hành qua chùa Đại Giác tham quan. Là một trong 3 ngôi chùa có niên đại cổ nhất thành phố Biên Hòa, chùa Đại Giác hiện tại đã được trùng tu lại toàn bộ và mở rộng qui mô. Trong chùa vẫn còn lưu giữ những đồ vật quí giá như pho tượng A Di Đà bằng gỗ, bức hoành phi Đại Giác Tự và tấm lụa viết bằng máu của công chúa Ngọc Anh. Các du khách nước ngoài đã bắt đầu thấm mệt do không quen với thời tiết nắng nóng của miền 
Nam. Sư trụ trì chùa đã chuẩn bị 2 mâm cơm chay tươm tất cho cả đoàn. Trong không khí yên ắng, mọi người cùng nhau thưởng thức những món chay do chính tay của các ni cô nấu. Mùi hương của các món chay làm cho người dùng thấy lòng thanh tịnh hơn trong cuộc sống đời thường. 

Sau khi nghỉ ngơi, cả đoàn tập trung tại khuôn viên sân chùa để xem biểu diễn võ thuật Vovinam. Màn biểu diễn võ thuật của các môn sinh Vovinam thật sự đem lại cho du khách cảm giác mạnh mẽ, bất ngờ từ các pha nhào lộn, đấm, đá, và các đòn tự vệ của các nữ môn sinh thể hiện bằng chiêu “bay cao kẹp cổ” đem lại sự hứng khởi đặc biệt cho các du khách nữ. Tiếng vỗ tay tán thưởng rầm rộ vang lên không ngớt. Sau màn biểu diễn, du khách ngỏ ý muốn tập thử vài chiêu tự vệ. Không khí trong khuôn viên chùa trở nên náo nức bởi sự cổ vũ của du khách, sự chỉ dẫn của các môn sinh. Đoàn du khách và các môn sinh Vovinam chụp chung với nhau một tấm hình lưu niệm, nụ cười ai cũng rạng rỡ tuy gương mặt lấm tấm những giọt mồ hôi.

Du khách tập Vovinam 

Chúng tôi chia tay nhau tại chùa Đại Giác để quay về Thành phố Hồ Chí Minh. Sau buổi tập luyện thử, hầu như âm hưởng võ Việt Nam cứ còn râm ran suốt cả chặng đường về. Các du khách nước ngoài thật sự rất thích buổi tham quan hôm nay bởi nhiều cảm giác và không khí hòa nhịp. Họ ngắm nhìn hết một loạt những tấm hình chụp được trong ngày rồi nói nói cười cười. Niềm vui bừng sáng hoặc chợt thoáng suy tư trên từng gương mặt khi chợt nhận ra vài bức ảnh ngộ nghĩnh tại các điểm tham quan. 

Sau một ngày đồng hành với các du khách nước ngoài, tôi nhận thấy chuyến đi khá thành công từ những cảm nhận của du khách qua từng địa điểm. Tôi luôn hy vọng du lịch của tỉnh Đồng Nai nói chung mà nhất là tour du lịch đường sông sẽ có nhiều bước khởi nhịp mới làm nền cho sức bật phát triển trong tương lai để Biên Hòa - Đồng Nai không chỉ được biết đến là một khu công nghiệp phát triển nhất nhì quốc gia mà còn là một tỉnh phát triển mạnh về ngành dịch vụ du lịch .