Di tích Quảng trường Sông Phố

Quảng trường Sông Phố - Di tích thuộc phường Thanh Bình, thành phố Biên Hoà. Trước năm 1945, Quảng trường Sông Phố tiếng Pháp là Place Morène và là vòng xoay ngã ba của đường Nguyễn Hữu Cảnh, Trịnh Hoài Đức.

Hiện nay, Quảng trường Sông Phố là khu vực giao lộ của hai tuyến đường Cách mạng tháng Tám và đường 30 tháng 4. Đây là hai trục giao thông chính: một từ hướng Quảng trường tỉnh chạy dọc xuống và một chạy ngang chiều con sông Đồng Nai tạo thành hình chữ T trong nội ô Biên Hòa. Người dân quen gọi là Quảng trường Sông Phố với tên thân thương Bùng binh Trung tâm vì nó tọa lạc gần  các công sở của tỉnh và từ đây có những ngả đường tỏa đến các địa điểm trên địa bàn thành phố Biên Hòa.

Sau khi đánh chiếm và bình định Biên Hòa, vào đầu thế kỷ XX, thực dân Pháp đã tiến hành xây dựng nhiều công sở trên vùng đất nầy để phục vụ cho chính quyền thuộc địa. Quảng trường Sông Phố được xây dựng cùng với kiến trúc của Toà Bố Biên Hòa, Dinh tỉnh trưởng tạo nên một khung cảnh hài hòa giữa lòng thành phố có qui mô vừa phải bên sông Đồng Nai thơ mộng.

Trước đây, tại khu vực giao lộ, một hồ nước được xây dựng kiên cố nhưng hài hòa trong cảnh quan chung của các tuyến giao thông. Trong hồ có bệ đài phun nước với giá đỡ là tác phẩm gốm của nghệ nhân Biên Hòa tạo tác. Những con cá trong thế rồng dựng dáng vờn nước trông đẹp mắt qua các tia nước được luân chuyển phun lên. Toàn cảnh với lối bố trí kiến trúc giữa giao lộ tạo thêm vẻ mỹ quan của  khu vực Quảng trường bên cạnh các kiến trúc công sở, tôn giáo duyên dáng. Hiện nay, công trình bồn nước được tôn tạo với đài phun nước nhiều màu độc đáo.

Quảng trường Sông Phố đã đi vào lịch sử xứ Biên Hòa từ những ngày sôi động khi quần chúng nổi dậy cướp chính quyền mùa thu năm 1945. Trong những ngày cuối tháng Tám năm 1945, trước làn sóng cách mạng dâng cao, bộ máy chính quyền thuộc địa ở Biên Hòa hầu như bị tê liệt. Các lực lượng cách mạng, yêu nước được tập họp: Thanh niên Tiền Phong, tự vệ chiến đấu, quần  chúng yêu nước dưới sự lãnh đạo của Ủy ban khởi nghĩa Biên Hòa nhanh chóng chiếm lấy các cơ sở địch. Ngày 26/8/1945, đồng chí Nguyễn Văn Nghĩa tập trung hàng trăm quần chúng tiến vào Toà Bố Biên Hòa treo lá cờ đỏ sao vàng. Đồng bào Biên Hòa vui mừng, reo hò vang dậy, ngắm lá cờ Tổ quốc tung bay. Ủy ban khởi nghĩa Biên Hòa buộc chính quyền thuộc địa bàn giao chính quyền cho cách mạng, báo hiệu một thời kỳ mới của độc lập, tự do mà người dân đứng lên làm chủ.

Quảng trường Sông Phố

Ngày 27 tháng 8 năm 1945, nơi đây đã diễn ra cuộc mít tinh trọng thể chào mừng chính quyền cách mạng lâm thời đầu tiên của tỉnh Biên Hòa. Hàng ngàn người từ các địa phương của tỉnh Biên Hoà tập trung tại đây tham gia mít tinh. Trong không khí trào dâng của thắng lợi cách mạng, đồng chí Dương Bạch Mai – cán bộ Xứ ủy Nam kỳ đại diện mặt trận Việt Minh ở Nam Bộ diễn thuyết về đường lối cách mạng, của Đảng được quần chúng hoan nghênh nhiệt liệt . Đồng chí Hoàng Minh Châu, trưởng ban khởi nghĩa, tuyên bố chính quyền về tay nhân dân và công bố Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Biên Hòa: Hoàng Minh Châu – Chủ tịch, Huỳnh Văn Hớn – phó chủ tịch kiêm trưởng ban tuyên truyền, Nguyễn Văn Long – phụ trách cảnh sát tỉnh, Ngô Hà Thành – phụ trách quốc gia tự vệ cuộc (công an tỉnh), Ông Nguyễn Văn Tàng – phụ trách Ban quản trị tài sản quốc gia.

Kết thúc cuộc mít tinh, từng đoàn người tuần hành tỏa về các địa phương biểu dương sức mạnh của quần chúng cách mạng.

Di tích Quảng trường Sông Phố được xếp hạng cấp quốc gia theo quyết định số 2307/QĐ của Bộ Văn hóa, Thông tin và Thể thao ngày 30 tháng 12 năm 1991.

Chuyên mục Thành phố Biên Hòa

Di tích đình Bình Quan của vùng Cù lao Phố - xã Hiệp Hoà

11/12/2020 15:57:48
Đình Bình Quan thuộc địa phận ấp Tam Hòa, xã Hiệp Hòa, thành phố Biên Hòa. Khi mới xây dựng, đình có tên gọi là Võ Miếu, sau đổi thành Bình Quan cổ miếu. Tên gọi đình cho thấy đây là một cơ sở tín ngưỡng thờ thần hoàng bổn cảnh của dân thôn Bình Quan – một địa bàn dân cư được hình thành khá sớm trên vùng Cù lao Phố.

Dấu tích thành Biên Hòa: di tích lịch sử cần được giữ gìn, tôn tạo

11/12/2020 14:58:22
Phải công tâm mà nói rằng: thành Biên Hòa xưa với những dấu tích còn sót lại trong phạm vi nội ô thành phố Biên Hòa hôm nay là một điều may mắn cho vùng đất này. Bởi lẽ, trải qua 170 năm được tạo dựng (tính từ mốc nguyên khởi), bao biến cố của thời cuộc, xã hội đã làm thay đổi và mất đi nhiều di sản vật thể thì công trình cổ thành Biên Hòa vẫn còn những dấu tích khá rõ nét, hiện diện trong đời sống hiện tại.

NHÀ LAO TÂN HIÊP

08/12/2020 16:30:08
Mỗi khi nghe đến “nhà lao Tân Hiệp” (thuộc phường Tân Tiến, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai), vợ chồng bà Lê Thị Sên - ông Nguyễn Văn Thắng, hai cựu tù chính trị từng bị giam cầm hàng chục năm tại đây, lại giật mình như vừa trải qua cơn ác mộng. Hiện ông bà mang trên mình những căn bệnh hiểm nghèo – hậu quả của những trận đòn tra khảo trong thời gian bị tù đày.

Mộ và đền thờ Đoàn Văn Cự

08/12/2020 16:29:05
Đây là di tích lịch sử danh nhân có giá trị ở Đồng Nai, gồm hai phần: mộ và đền thờ. Phần mộ là nơi an táng Đoàn Văn Cự, thủ lĩnh hội kín Thiên Địa hội ở Biên Hoà và 16 nghĩa binh tử vong trong trận tấn công của Pháp vào bưng Kiệu năm 1905. Đây cũng là nơi mà lúc sinh tiền Đoàn Văn Cự xây dựng căn cứ kháng chiến. Mộ tọa lạc trên khu bình địa tổng kho Long Bình, phường Long Bình, cách trung tâm thành phố Biên Hoà 8km đường chim bay.